10/06/2021

Κομμάτια που μένουν πίσω…

Σ’ εκείνους τους πρώτους μετανάστες

Η μετανάστευση, η αναχώρηση, η αποδημία, η φυγή, η απουσία, ο χωρισμός, το άγνωστο, τα χαμένα χώματα. Κάνει στην άκρη ο καιρός και η θάλασσα να σε χωρέσουν. Αλλά πώς να σε χωρέσει της ξενιτιάς ο σκληρός o κόσμος;
Στις θαλάσσιες λεωφόρους, με προορισμό μακρινό, κυνηγάς το όνειρο. Ατέρμονος ο δρόμος στη χώρα που έφτασες. Η αίσθηση ότι δεν ανήκεις σε κανένα μέρος σε κυριεύει. Ψάχνεις στον ορίζοντα σημάδια που θα σε φέρουν πάλι πίσω στη ζωή. Ο δρόμος πια δε σε θυμάται, σ’ έχει κιόλας απαρνηθεί…
Πάλεψες με την ανάγκη, την ανέχεια, τον οίκτο των άλλων. Πάντα μ’ ένα σάκο στον ώμο ή μια βαλίτσα στο χέρι γεμάτη όνειρα και θρυμματισμένα κομμάτια απ’ το αρμολόγημα του σπιτιού σου και του τόπου σου… Ένα μεγάλο κενό στο κορμί σου. Ένα κενό ίδιο μ’ αυτό που βλέπει κανείς στα ανολοκλήρωτα γλυπτά του Γάλλου καλλιτέχνη Bruno Catalano.
         Κι αυτά τα κομμάτια που λείπουν, να ξέρεις είναι εκείνα που άφησες πίσω στον τόπο σου, σε κάθε τόπο, όπου παραμένει ένα σημαντικό τμήμα του καθενός σας.  
       Όλοι μας λίγο-πολύ έχουμε αφήσει κομμάτια πίσω μας, σε τόπους μακρινούς ή κοντινούς κι ανάλογα μας πονάνε. Είναι να μην γνωρίσει κανείς δυο πατρίδες, είναι να βρεις τη μοναδική που θα σ’ αγκαλιάσει, είναι και μια περίπτωση: καμιά να μη σε δεχτεί κι αυτό είναι πόνος. Αυτά τα κενά στο σώμα μας, αενάως θα μας παιδεύουν…
Σημείωση:
(Πάντοτε μου προκαλούσε ανάμικτα συναισθήματα 
το θέμα που καταπιάστηκα σε τούτη την ανάρτηση. 
Ήταν αυτά τα κομμάτια που λείπουν, 
αυτά μου άναψαν τη σπίθα και φώτισαν μια χαραμάδα διαλογισμού μέσα μου 
και ταυτόχρονα μου έδωσαν την αφορμή να λυτρωθώ 
–παρότι τα μετέφερα σε δεύτερο πρόσωπο– όπως τα μετέφερα.)
Στράτος Δουκάκης
Τούτο το μνημείο του μετανάστη βρίσκεται στην πόλη Garachico της Τενερίφης (Κανάριοι Νήσοι) 
Είναι έργο του γλύπτη και ποιητή Fernando García Ramos.

           Ένας άνθρωπος με μια οπή, ένα κενό στο στέρνο, στο μέρος της καρδιάς, ασάλευτος και μοναχός στη γυμνή ερημιά ψάχνει να βρει σταθμό στον ορίζοντα. Αποφασισμένος να κυνηγήσει το όνειρο. Σαν τα αποδημητικά πουλιά να ταξιδέψει σ’ άλλο μέρος κάποιου παραδείσου με την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Όμως, χωρίς την καρδιά του. Αυτή την έχει αφήσει πίσω του, στη γη του, στους δικούς του.
           Απάνθρωπη στιγμή με μια βαλίτσα στο χέρι, μια μικρή βαλίτσα που… ταυτόχρονα περιέχει πολλά: την οικογένεια, το σπίτι, την πατρίδα, τους φίλους, τις αναμνήσεις… Κι όμως, με το όποιο βάρος, είναι αυτή που εσαεί, θα τον συνδέει με το παρελθόν… που περνάει και φεύγει. 
           Λοιπόν υπάρχουν περιπτώσεις, ανάλογα με τις συνθήκες, που μπορεί να δεθείς, όμως κατά βάθος πάντα θα παραμένεις ένας ξένος. Αλλά και να επιστρέψεις στον τόπο σου πάλι θα νιώθεις ξένος. Αλίμονο σ’ εκείνους που τους έλαχε να γνωρίσουν δυο πατρίδες.
             Ανέκαθεν, στους αιώνες, έφευγαν οι άνθρωποι ψάχνοντας το κάτι άλλο, το καλύτερο για τη ζωή τους. Παρ’ όλο τον τεράστιο πόνο για ό,τι άφηναν πίσω τους.

Τι να πρωτοπάρεις σε μια βαλίτσα;…

14 comentarios:

  1. Grandes verdades son las que pones sobre el tapete volador, la alfombra mágica de este escrito sobre el dolor, el nostos, la saudade del inmigrante. Bendecidas sean estas verdades. Costa Palamides

    ResponderBorrar
    Respuestas
    1. Hola Costa, mucho tenía que decir sobre el tema y leyendo mas abajo el largo pero excelente comentario de George veo que no tengo que agregar mas nada si no solo un gracias a lo personal.
      Invito a todos para que lean el comentario de George...

      Borrar
  2. Θεόδωρος Θεοδοσίου10 de junio de 2021, 11:54 a.m.

    Θαυμάσιο, Στράτο!
    Ποιον δεν αγγίζει...
    Σ' ευχαριστώ!

    ResponderBorrar
    Respuestas
    1. Ευχαριστώ Θόδωρε! Πράγματι, άλλον λίγο, άλλον πολύ, όλους μας αγγίζει το θεμα.
      Να 'σαι καλά, φίλε!

      Borrar
  3. «Λοιπόν υπάρχουν περιπτώσεις, ανάλογα με τις συνθήκες, που μπορεί να δεθείς, όμως κατά βάθος πάντα θα παραμένεις ένας ξένος. Αλλά και να επιστρέψεις στον τόπο σου πάλι θα νιώθεις ξένος. Αλίμονο σ’ εκείνους που τους έλαχε να γνωρίσουν δυο πατρίδες».
    Στράτο νομίζω αυτή σου η φράση αν δεν τα λέει όλα, λέει τα περισσότερα.
    Τι να πει κανείς για την ξενιτιά. Μικρή λέξει, με μεγάλη έννοια και σημασία. Το άκουσμά της για πολλούς είναι αλάτι στην πληγή, κλάμα, πόνος πολύς, ίσως και μια σφαίρα στην καρδιά. Πικρή λέξη σκληρή, οδυνηρή και για κάποιους .. θανατηφόρα.
    Έτσι την μάθαμε, την συνηθίσαμε, έτσι έχει μείνει στο μυαλό μας γιατί η ξενιτιά πάντα θα είναι πικρή για όλους τους ξενιτεμένους, έστω κι αν λίγοι έφτασαν στον σκοπό τους, διέπρεψαν, πλούτισαν, όμως κι αυτοί δοκίμασαν το πικρό ψωμί της.
    Την θεωρούν υπεύθυνη για πολλές συμφορές. Για το ερειπωμένο χωριό, για το δάκρυ του πατέρα, για το μαύρο τσεμπέρι που δεν έβγαινε από το κεφάλι της Μάνας, για το γοερό κλάμα του μικρού αδελφού καθισμένου στο τελευταίο σκαλί τη στιγμή που ο μεγάλος αδελφός έφευγε για την ξενιτιά.
    Ο ξενιτεμένος θα κουβαλάει σφιχτά μέσα του την Πατρίδα του και αυτούς που του λείπουν, ενώ θα παλεύει με την μοναξιά του και την ξενιτιά του, ξένος ανάμεσα σε ξένους νιώθοντας ότι δεν ανήκει πουθενά.
    Κάποιοι τα κατάφεραν και πρόκοψαν. Άλλοι γύρισαν ρίχνοντας μαύρη πέτρα πίσω τους. Σε κάποιους η ξενιτιά έδειξε το κακό της πρόσωπο και δεν μπόρεσαν ποτέ να επιστρέψουν. Υπάρχουν κι άλλοι που μαζί ξενιτιά και μοίρα τους έπαιξαν άσχημο παιχνίδι. Γύρισαν, μα βρήκαν την πόρτα του σπιτιού τους κλειστή, μισογκρεμισμένους τοίχους, χορταριασμένη την αυλή και οι άνθρωποί τους .. φευγάτοι.
    Στο Elli’s Island της Ν. Υόρκης που σήμερα λειτουργεί ως μουσείο, αλλά ήταν το σημείο που έφτανα οι μετανάστες από όλο τον κόσμο και διοχετεύονταν σε όλη την Αμερική, είχα διαβάσει το ακόλουθο: Ένας μετανάστης ετοιμαζόταν.. για Αμερική και μαζεύτηκαν οι συγγενείς να τον αποχαιρετίσουν λέγοντας του πόσο τυχερός είναι που θα πάει στην Αμερική, εκεί οι δρόμοι είναι στρωμένοι με δολάρια. Όταν αυτός έφτασε στην Αμερική διεπίστωσε τρία πράγματα.
    Οι δρόμοι δεν ήταν στρωμένοι με δολάρια. Οι δρόμοι δεν ήταν καν στρωμένοι. Έπιασε δουλειά σε μια εταιρία που .. έστρωνε δρόμους.
    Στράτο, συγνώμη για την πολυλογία μου, θα μπορούσα να γράψω σελίδες πάνω σ’ αυτό το θέμα γιατί η ξενιτιά θα μπορούσε να είναι το δεύτερο όνομα δίπλα στην Ελλάδα.
    Σε ευχαριστώ πολύ.

    ResponderBorrar
    Respuestas
    1. Αγαπητέ μου Γιώργο, πολυλογία λες εσύ το σχόλιό σου, μάθημα το λέω εγώ. Για το λόγο αυτό δεν θα σχολιάσω, τι να πω... τα είπες όλα. Μια λέξη παραπάνω να προσθέσω θα χαλάσω όλο αυτό που έγραψες.
      Μόνο ένα ευχαριστώ για σένα!
      Το εκτιμώ που μας τίμησες!

      Borrar
  4. Βαρθολομαίος Λάζαρης10 de junio de 2021, 9:57 p.m.

    Αγαπητέ μου Στράτο, υποκλίνομαι για ακόμη μία φορά. Πάντα πρώτος και άφθαστος σε συναισθηματισμό, αγάπη για την βασανισμένη και μεγάλη Πατρίδα μας, τους βασανισμένους "τυχοδιώκτες" μετανάστες, που κόντρα στο ρεύμα διετήρησαν την μοναδική ελληνικότητά τους, διέπρεψαν στην ξενιτειά, ετίμησαν την κληρονομιά τους και κάνουν υπερήφανους όχι μόνον όσους έφυγαν προς το άγνωστο με βάρκα την ελπίδα, αλλά και όσους έμειναν, που οι αποδιωγμένοι, μόνο τιμή και αξία προσέθεσαν σε όσα κληρονόμησαν, εις όφελος όλων. Στους μετανάστες, στους οποίους λίγο-πολύ συγκαταλέγομαι και εγώ σαν ναυτικός μια ολόκληρη ζωή, μόνο που η δικιά μου άλλη πατρίδα ήταν πλωτή.
    Σου στέλνω τα θερμά μου συγχαρητήρια και σού εύχομαι, πάντα άξιος δημιουργικός και πραγματιστής.

    Βαρθολομαίος Λάζαρης
    Απόμαχος Πλοίαρχος Ε.Ν.

    ResponderBorrar
    Respuestas
    1. Ξέρεις, Βαρθολομαίε, είναι να μην σου βγει το συναίσθημα, άμα βγει και τα ξαναφέρεις όλα στο νου σου, όχι τόσο για μας, αλλά για εκείνους τους πρώτους που τράβηξαν το κουπί και για εμάς που, κατά κάποιο λόγο, τα βρήκαμε (ας πούμε εύκολα). Σε καταλαβαίνω κι εσένα που έζησες την πλωτή ξενιτιά σου>
      Χίλια ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια στην ταπεινότητά μου!

      Borrar
  5. Τζένη Κουφοπούλου10 de junio de 2021, 10:01 p.m.

    Καλέ μου Στράτο,
    Σ' ευχαριστώ για το μοίρασμα!
    Πάντα με συγκινούν τα γραπτά σου, τα εικαστικά σου, αλλά ό,τι έχει σχέση και με την αποδημία, το χωρισμό, την άλλη "πατρίδα" με αγγίζουν βαθιά.
    Αυτά τα γλυπτά του Bruno Catalano τα έχω τυπώσει...
    Μου αρέσουν τόσο πολύ κι εκφράζουν ακριβώς αυτό που νιώθουμε κι οι... από δω κι από κει, που μας λείπουν!
    Κυνηγώντας τα όνειρα οι άνθρωποι, πάντα φεύγουμε... με μια έννοια όλοι μετανάστες είμαστε, απ' τη μήτρα της μάνας στη ζωή, απ' την μια ηλικία στην άλλη, από τόπο σε τόπο, από αγκαλιά σε αγκαλιά... γι' αυτό όλοι λίγο ή πολύ πονάμε στους αποχωρισμούς!
    Να είσαι πάντα καλά, να μας εμπνέεις και να μας συγκινείς!!
    από καρδιάς
    Τζένη

    ResponderBorrar
    Respuestas
    1. Να 'σαι καλά Τζένη η εκτίμηση και η αγάπη είναι αμοιβαία.
      Τα γλυπτά συτά του Catalano ήταν η αφορμή για το "ξέσπασμά" μου.
      Έτσι είναι, όπως τα λες, μετανάστες κατά κάποιο τρόπο είμαστε όλοι.
      Ευχαριστώ για την επίσκεψη!

      Borrar
  6. Αγαπητέ Στράτο,
    Έτσι ακριβώς. Για εμάς υπάρχει πάντοτε το κενό στο στέρνο.
    Ευχαριστώ

    ResponderBorrar
    Respuestas
    1. Αχ αυτό το κενό... ευτυχώς που κάποια άλλα πράγματα που συναντάμε στο διάβα μας το σκεπάζουν κάπως.
      Να 'σαι καλά!

      Borrar
  7. (Τι να πρωτοπάρεις σε μια βαλίτσα;) Υπέροχο, σκέψεις που προβληματίζουν κάθε πατρίδα κάθε ξενιτιά σου κλέβει κι από ένα κομμάτι του εαυτού σου κατάντησες σαν άϋλος άπατρις μια σκιά του εαυτού σου όχι αυτού που είσαι αλλά αυτού που γεννήθηκες, απλά ζητάς μια γωνιά της γης όπου δεν θα είσαθ ο ξένος Δεν υπάρχει πλκέον ούτε και η χώρα που γεννήθηκες, αν το συλλογιστείς; όλοι κλέψανε απ το σώμα σου απ την ψυχή σου... και γνώρισα πολές πατρίδες πάνατ ήμουνα ο ξένος Υ.Γ. πιο πανω είδα που σου σχολιλάζει η κ Τζένη Κουφόπουλου έχω φυκάξει ένα της ποιήμα ένα αριστούργημα το διαβάζω και δεν χορταίνω (Το Τίμημα του Χρόνου)

    ResponderBorrar
  8. Μεγάλο θέμα, φίλε Γαβο, που να βγάλεις άκρη. Ωστόσω θα πρέπει να ναγνωρίσουμε και να ευγωμονούμε κι αυά τα άλλα μέρη, τις δεύτερες πατρίδες, που μας χάρισαν πάρα πολλά.
    Θα ψάξω να βρω το ποίημα της Τζένης να το διαβάσω. Έτσι κι αλλιώς είμαι θαυμαστής του λόγου και του στίχου της.
    Ευχαριστώ, Γάβο!

    ResponderBorrar