Έλληνες της ίδιας ρίζας και τις ίδιας μοίρας…

          Εδώ, σε τούτο το «Εγχείρημα Griegos en Venezuela», βάλαμε σαν στόχο να επαναφέρουμε, να  ανακτήσουμε, να ξαναγράψουμε την ιστορία των Ελλήνων που έζησαν –και φυσικά ζουν ακόμη– σε κείνη τη χώρα. Σκέφτηκα λοιπόν σήμερα, να αντιστρέψω ρόλους και θέμα για να αναφερθώ –τιμής ένεκεν– και σε εκείνους τους Έλληνες που επέστρεψαν και τώρα ζουν εδώ, στην Ελλάδα. 

Είναι να μη γνωρίσει κανείς δυο πατρίδες, έτσι κι αυτό συμβεί αρχίζει μέσα μας το σαράκι να κάνει τη δουλειά του… να μας τρώει. Όταν ήμασταν στην ξενιτιά, μας έλειπαν οι άνθρωποί μας στην πατρίδα. Τώρα, όσοι επιστρέψαμε, μας λείπουν αντίστοιχα εκείνοι που αφήσαμε εκεί πίσω. Οι δικοί μας, οι γνωστοί, οι φίλοι.

Σε όλους μας συμβαίνει, είναι η αλήθεια...

Ένας τρόπος να το απαλύνουμε είναι να βρούμε συμμάχους της ίδιας ρίζας και τις ίδιας μοίρας για ν’ «ακουμπήσουμε»... Αυτούς που πορεύτηκαν μαζί μας σε κοινούς δρόμους. Πρόσωπά που κράτησαν τη ζωή μας. Είναι ο άγραφος νόμος, που ρυθμίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτούς ψάχνουμε, μ’ αυτούς σμίγουμε, βλέπουμε, κατά καιρούς και κουβεντιάζουμε.

Πολλοί επέστρεψαν χρόνια πριν κι άλλοι αργότερα. Ωστόσο, δεν ξεχάστηκαν, δεν χάθηκαν, κοινές οι ανάγκες συναναστροφής τους ένωναν. Κι ακόμη, θα έλεγα ότι δε θα’ ταν δίκαιο, η μικρή ιστορία τους να χαθεί στην άμμο του χρόνου, θα πρέπει οπωσδήποτε να γράψει ότι άφησαν έργο και μάλιστα άξιο αναφοράς.

       Πρωτοστάτησαν ώστε να γίνει μια πλατεία στη Γλυφάδα, η Πλατεία Βενεζουέλας, δίπλα στη θάλασσα, με το άγαλμα του Σιμόν Μπολίβαρ να δεσπόζει στο κέντρο της. Φρόντισαν να ιδρύσουν το Σύλλογο Ελληνο-Βενεζουελανών, με προσφορά, με πάρα πολλές δραστηριότητες, με συμμετοχές σε επίσημες εκδηλώσεις, εορτές αλλά και κατ’ ιδίαν συνευρέσεις. Κάτι τους ένωνε: μια ζωή σε μια άλλη χώρα. Μια χώρα που αγάπησαν και μια ζωή που δεν ήθελαν να την ξεχάσουν. Εκεί γυρίζει η κουβέντα κάθε φορά και σε κάθε συνάντηση. 

Μια από τις συναντήσεις με καλεσμένο τον Πρέσβη της Βενεζουέλας

Από αριστερά, Μπάμπης Μαυρίδης, Παναγιώτης Τσιόρος, Σπύρος Χατζηκωνσταντής

Αντώνης Τσαλίκης, Δημήτρης Καραβασίλης, Στράτος Δουκάκης 

ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ ΠΟΤΕ ΔΕ ΘΑ ΤΑ (ΞΑΝΑ)ΒΡΟΥΜΕ

Τον γνώρισα το 1977 όταν πήγα στην Βενεζουέλα. Ερχόταν κάθε πρωί στο μαγαζί (EL COLOSAL) για να μιλήσει ελληνικά, να μάθει νέα για την Ελλάδα την οποία είχε να δει, κοντά 60 χρόνια.

Τον έλεγαν Παναγιώτη Κρίθαρη, είχε γεννηθεί πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο  στα Κύθηρα. Μετά το τέλος του, μεταξύ 1918-1920, μπήκε στο καράβι με προορισμό την χώρα του θείου Σαμ (την Αμερική) για να μπορέσει να κάνει κάτι και να βοηθήσει τους δικούς του που έμειναν πίσω. Η μοίρα όμως, είχε άλλα σχέδια για αυτόν. Το καράβι, πριν πάει στην Αμερική, έπιασε λιμάνι στη Βενεζουέλα, στο Puerto Cabello, όμως αυτός, ζαλισμένος από το πολυήμερο ταξίδι, κατέβηκε πιστεύοντας ότι έφτασε στον προορισμό του...

Στο Puerto Cabello έζησε αρκετά χρόνια κι έκανε καλή περιουσία σε ακίνητα. Έκανε οικογένεια και απέκτησε 2 παιδιά τον Νίκο και την Αθηνά. Μάλιστα, έλεγαν ότι ήταν από τους ιδρυτές του Banco Caribe…

Αργότερα η οικογένεια μετακόμισε στο Maracay όπου έζησε ως τον θάνατό του. Ο γιος του, εν τω μεταξύ, κατατάσσεται στον βενεζουελάνικο στρατό και φτάνει στον βαθμό του λοχαγού. Όμως και πάλι η μοίρα, στις 2 Ιουνίου του 1962, στην εξέγερση του στρατού, τη γνωστή σαν El Porteñazo, ο νέος χάνει την ζωή του αφήνοντας τεράστιο πλήγμα στον πατερα του.

Στην δεκαετία του 70 μαθαίνει ότι στο Maracay υπάρχουν Έλληνες κι ένα πρωινό μπαίνει στο Colosal όπου αρχίζει να μας μιλαει Ελληνικά και να ρωτά να μάθει για την Πατρίδα με δάκρυα στα μάτια. Ερχόταν πολύ συχνά στο μαγαζί για καφέ κι εκεί πάνω στη κουβέντα μπορούσες να διακρίνεις τη νοσταλγία που ένιωθε. Ο Σωτήρης Κισκήρας, του χάρισε μια ελληνική σημαία και αυτός καθημερινά την έβαζε, μαζί με την βενεζουελάνικη στην πόρτα του σπιτιού του γεμάτος υπερηφάνεια. Αργότερα έβγαλε και ελληνικό διαβατήριο με την ιδέα μια μέρα να γυρίσει στο αγαπημένο του νησί: τα Κύθηρα...Να ξαναπατήσει τα χώματα της πατρίδας του.

Μια μέρα, τον καλέσαμε να έρθει στην Ελληνική Κοινότητα να γνωρίσει κι άλλους Έλληνες. Εκεί, ο Άγγελος Αντωνόπουλος του είχε φυλαγμένη, για καλωσόρισμα, μια έκπληξη! Με το που εμφανίζεται άρχισε να παίζει απ’ τα μεγάφωνα το τραγούδι: Μαντήλι καλαματιανό! Ειλικρινά, ακόμη δεν μπορώ να ξεχάσω τα δάκρυά του. Τέτοια συγκίνηση.

Αργότερα, σε κάποια γιορτή το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Κοινότητας, τον τίμησε σαν έναν από τους πρώτους Έλληνες που πήγαν στην Βενεζουέλα.

Πέθανε σε μεγάλη ηλικία, στο Maracay. Τα Κύθηρα όμως ποτέ δεν τα (ξανα) βρήκε.......

 Απόδοση Δημήτριος Φράγκος 

Documento

Asociación Griega del Estado Aragua Venezuela

Έτος Ιδρύσεως 28^η Οκτωβρίου 1971

«28^η Οκτωβρίου 1971 ημέρα ιστορική! Έτσι κάπως αρχίζει και η δικιά μας ιστορία. Αυτή τη συμβολική ημερομηνία διάλεξαν οι γονείς σας εδώ και οκτώ χρόνια για σταθμό της ζωής σας. Αυτή τη μέρα για πρώτη φορά συγκεντρώθηκαν όλοι μαζί στη φιλόξενη γωνιά ενός ελληνικού καταστήματος (Colosal, Avenida Miranda 39, Maracay) και με την ευλογία και καθοδήγηση του Πνευματικού, τότε, Αρχιμανδρίτου κ. Γεννάδιου Χρυσουλάκη, οργανώθηκαν σε Κοινότητα με πρόεδρο τον κ. Φώτιο Κισκήρα και κανονικό συμβούλιο». 

* Είναι απόσπασμα από την ιδιόχειρη επιστολή/παρακαταθήκη

με ημερομηνία 23/6/1979 της δασκάλας

κ. Φωφώς Κισκήρα,προς τα παιδιά

του Σχολείου της Ελληνικής Κοινότητας Μαρακάϋ.

* Με την ευγενική παραχώρηση του Δημήτρη Φράγγου

2021

Από σήμερα ένας νέος τόμος από 365 λευκές σελίδες ανοίγεται μπροστά μας. Τίτλος του: 2021. Είναι στη διάθεσή μας για να γράψουμε σ’ αυτόν μια ιστορία. Μια ιστορία που αναλάβαμε να φέρουμε εις πέρας. Την ιστορία του Ελληνισμού της Βενεζουέλας. Είναι μια πρόκληση! Είναι το «Εγχείρημα»! Ωστόσο, μέλημά μας θα είναι να βελτιώσουμε την κάθε λευκή σελίδα. Ας κάνουμε το καλύτερο δυνατόν. Ελπίζουμε οι λευκές σελίδες μας να έχουν -και πρέπει να έχουν- αντίκρισμα στην αιωνιότητα! Να ’ναι καλογραμμένες και... φυσικά χρήσιμες στις επόμενες γενιές. 

Καλή Χρονιά!

Μια φορά κι έναν καιρό…

Μια φορά κι έναν καιρό… Έτσι δεν άρχιζαν οι μύθοι και τα παραμύθια; Έτσι κι εμείς, σαν μια νοσταλγική ιστορία, θα αρχίσουμε να βάζουμε και να ενώνουμε τα κομμάτια στο παζλ του Ελληνισμού της Βενεζουέλας. Θα προσπαθήσουμε να ανακτήσουμε και να ανασύρουμε ό,τι υπάρχει ήδη κι ό,τι θα βρούμε ψάχνοντας στη συνέχεια της προσπάθειάς μας. Γι’ αυτό θα σας παρακαλέσουμε και θα ζητήσουμε τη συμβολή σας, βάζοντας κι εσείς ένα χεράκι, έτσι ώστε να αναδειχτούν όσο μπορούμε -κι όσο γίνεται- περισσότερα που θα εμπλουτίσουν το «Εγχείρημα» που τολμήσαμε. 

Érase una vez… ¿Así no comenzaban los mitos y los cuentos de hadas? Así que nosotros, como una historia nostálgica, comenzaremos a armar las piezas del rompecabezas del Helenismo en Venezuela. Intentaremos recuperar y sacar a luz lo que ya existe y todo lo que encontraremos en la continuación de nuestro esfuerzo. Por eso les pedimos que por favor nos den una mano, para que podamos recabar materiales que sin duda enriquecerán el «Proyecto» que nos atrevimos a emprender.

Απόσπασμα από το δίγλωσσο βιβλίο του καθηγητή Αναστασίου Τάμη 

«Οι Έλληνες της Λατινικής Αμερικής».

Στις 888* σελίδες του βιβλίου, οι 99 καταλαμβάνουν

το κεφάλαιο οι Έλληνες της Βενεζουέλας.

Κάπως έτσι αρχίζει η ιστορία των Ελλήνων που έφτασαν για να αρχίσουν μια νέα ζωή και να κάνουν τη Βενεζουέλα μια δεύτερη πατρίδα.

* Ο κ. Νίκος Παλαμήδης στο βιβλίο του «Το Χρονικό του Ελληνισμού της Βενεζουέλας (1995) αρχίζοντας τον πρόλογό του γράφει: «Η ιστορία του Ελληνισμού της Βενεζουέλας δεν χωράει σε ένα μικρό βιβλιαράκι». Και να λοιπόν που ένα ογκώδες βιβλίο έρχεται να το συμπληρώσει κι εμείς ελπίζουμε να το μεγαλώσουμε κι άλλο.

Kαλά Χριστούγεννα-Feliz Navidad

El grupo del Proyecto «Griegos en Venezuela»

desea a todos que el espíritu de Navidad

llene sus corazones con Amor, Paz, Alegría y Felicidad!

Que Dios les colme de bendiciones, fe y esperanza

y… que la esperanza se transforme en maravillosa realidad!

Ας είναι τούτες οι γιορτινές ημέρες των

Χριστουγέννων

γεμάτες με το συναίσθημα εκείνο που μας χαρίζει

η Αγάπη!

Κι ας ζήσουμε τα όνειρά μας, όποια κι αν ειν’ αυτά!

Ilan Chester con la guitarra de Aquiles Baez

Venezuela, un país para querer!

Ως ένας ανυποψίαστος έφηβος τότε –μιλάω για πολλά χρόνια πίσω– έφτασα στη μακρινή κι εξωτική Βενεζουέλα ανακαλύπτοντας έναν άγνωστο κόσμο. Ήταν φυσικό και επόμενο να έρθω αντιμέτωπος με τη νέα μου καθημερινότητα, με τα όσα συνέβαιναν, τα θετικά και τα αρνητικά εκείνης της χώρας. Εκείνου του  κόσμου. Τα δέχτηκα, τα αφομοίωσα. Έγινε ο τόπος μου όπου βλάστησαν τα εφηβικά μου χρόνια όπου, σε μια αφθονία δίχως τέλος, άρχισα να ξεφυλλίζω τα φλογερά όνειρα της νιότης μου.

Αν έχεις ζήσει νέος, στη Βενεζουέλα εκείνων των χρόνων, οτιδήποτε κι αν κάνεις στο υπόλοιπο της ζωής σου, εκείνη θα παραμένει μαζί σου, στη σκέψη σου, στην καθημερινότητά σου, στον τρόπο ζωής σου, στα λόγια σου, στη νοσταλγία σου! Πώς το καταφέρνει και πως γίνεται αυτό, πιστέψτε με, δεν το έχω εξηγήσει ακόμη. Απάντηση αδυνατώ να δώσω. Ωστόσο –εγκαρδίως και ειλικρινώς– θα πω πως δεν σταμάτησα να την ευγνωμονώ για όσα μου χάρισε και όσα μου δίδαξε στη ζωή.

Εν τω μεταξύ, ας μην το ξεχνάμε, είχα αφήσει πίσω την Ελλάδα, την πατρίδα που με γέννησε και μ' ανάστησε και ήταν επόμενο η καρδιά μου να περιφερόταν και γύρω από αυτήν. Όπου κι αν πήγαινα, όπου κι αν στεκόμουνα, ό,τι κι αν έκανα, η Ελλάδα ήταν μέσα μου. Παρούσα! Τη μύριζα, την άγγιζα την οραματιζόμουν κι όσο έμπαινε μέσα μου τόσο περισσότερο παθιαζόμουν. Το όνομά της και μόνο έφερνε ολόγυρά μου το φως της, το γαλάζιο της, το λεπταίσθητο θρόισμα του αγέρα και της αύρας της. Όλα τα κρατούσα επάνω μου, όπως θα κρατούσα στα χείλη μου, ένα κλωνάρι γιασεμί ή βασιλικό κι είχα την ευωδιά τους.

Η ζωή μας, βλέπετε, είναι καμωμένη από καιρούς και χρόνια που, από τη μία στιγμή στην άλλη, όσο μεγαλώνουμε τόσο μας ξεσηκώνουν. Η δική μου ξετυλίχτηκε πάνω σε δυο παράλληλους κόσμους, σε δυο παράλληλες διαδρομές. Σε δυο παράλληλες ράγες τρένου κύλησε το ταξίδι της ζωής μου. 

Ήταν άλλες εποχές τότε, πιο ισορροπημένες, δεν αντιλέγω. Τώρα έχουν αλλάξει πάρα πολύ τα πράγματα. Γενικά. Πέρα από τις δυσκολίες που ζει τώρα και ανεξάρτητα από το πόσο απαισιόδοξη μπορεί να δείχνει, δεν παύει να είναι και να παραμένει για όλους την έζησαν αξέχαστη! 

Επιμύθιο:

          Κανένα μέρος του κόσμου δεν αξίζει, άμα δεν βάλεις μέσα στην ιστορία σου τους ανθρώπους του, τα αισθήματα, τα γεγονότα που έζησες και κάθε φορά, ανακαλώντας τα στη μνήμη, ξεπηδούν και σωριάζονται σαν φωτογραφίες που αρνούνται να ξεθωριάσουν. Αυτά έζησα, μου ανήκουν, είναι η ζωή που έχω να θυμάμαι. Γι’ αυτό κι εγώ επανέρχομαι συχνά και σας παιδεύω… Γιατί κοιτάζοντας πίσω όλα αυτά τα χρόνια μου φαίνονται τα πιο ωραία! Γι’ αυτό θα την λατρεύω και θα την λατρεύω εσαεί, είτε αυθόρμητα είτε –το πιθανότερο– νοσταλγώντας την! Επειδή υπήρξε και επειδή η ξενιτιά την έκανε δεύτερη πατρίδα μου. 

Τώρα ζω με ό,τι περίσσεψε κι ό,τι θυμάμαι. Η εποχή, εκείνη που τα όνειρα νόμιζα πως θα κρατούσουν για πάντα, μ’ έχει σημαδέψει και… «τα σημάδια μένουν»! Μπορεί να άλλαξαν τα πάντα μέσα μου –και βέβαια άλλαξαν, ωστόσο, στο παραμέσα στριφογυρίζει και με καρφώνει ο στίχος: «Μονάχα αυτό κατάλαβα απ’ όλο το ταξίδι πως όσο αλλάζουμε ζωή, τόσο μένουμε ίδιοι»… Το συλλογίζομαι, το αναμετρώ και το λογαριάζω  Ένα συναίσθημα είναι…

Η μνήμη, όπως λέει ο φίλος μου ο Πέτρος, έτσι και δεν σβηστεί, πάντα βρίσκει δρόμους να φανερώνεται. Το παν είναι να ανοίξεις μια ρωγμή και να χωθείς μέσα… Αυτή ακριβώς, την ανεξήγητη επιμονή μου να λύσω προσπαθώ.  

Ένα συναίσθημα είναι… Άστο, δεν θα το καταλάβεις…

Στράτος Δουκάκης