28/04/2021

Ο παπα-Μιχάλης μας έφυγε Πρωτομαγιά

Πριν 21 χρόνια...

Σαν κεραυνός έπεσε η είδηση στην ελληνική κοινωνία της πόλης μας. Το κακό μαντάτο δεν άργησε να μαθευτεί. Ανήμερα Πρωτομαγιάς: Ο παπα-Μιχάλης κι ο Παναγιώτης σκοτώθηκαν! Απίστευτο!... Μα χτες κάναμε Ανάσταση μαζί στην εκκλησιά μας. Δεν είναι δυνατόν! Κι όμως ήταν αλήθεια, που δεν μπορούσαμε, ή δεν θέλαμε να πιστέψουμε, όλοι μας κι ο καθένας μας, εδώ στη πόλη μας.


Δυο χρόνια, σχεδόν, στη Βενεζουέλα ο παπά Μιχάλης Χατζάκης. Σταλμένος από την Αρχιεπισκοπή της Β. Αμερικής όπου είχε μια πολύχρονη θητεία, για να μας λειτουργεί. Να συμπληρώσει αυτό που δεν είχαμε: έναν ιερέα.
Στην δικαιοδοσία του πάνω από μισή Βενεζουέλα. Τόσες πόλεις πως να τα προλάβει. Κι όμως «πολλαπλασιαζόταν», να τα προλάβει όλα. Έπρεπε να λειτουργήσει για τους Έλληνες του Μαρακάϋ, της Βαλένσια, του Βαρκισιμέτο, του Σαν Κριστόβαλ, του Μαρακάιμπο. Μεγάλες αποστάσεις, χιλιάδες χιλιόμετρα, ώρες ολάκερες να οδηγεί, να τρέχει, να προλάβει…
Μεγάλη εβδομάδα κι εκείνος στους δρόμους, στο καθήκον του... Ναι, κάνοντας το καθήκον του μας έφυγε. Ποιος ξέρει για να προφτάσει, πόσο θα έτρεχε με το μικρό αυτοκίνητό του, σίγουρα άγρυπνος και κουρασμένος. Που να προφτάσει να κοιμηθεί, να ξεκουραστεί. Έπρεπε να προλάβει να μην μείνει κανένας Έλληνας με παράπονο. Κι έπεσε πάνω σ’ ένα σταματημένο λεωφορείο. Κι εκεί άφησε την ψυχή του, παρέα με τον ψάλτη Παναγιώτη Κάρδαρη.
Ακούραστος και μοναχικός. Κι είχε τόσα να κάνει, τόσα να τελειώσει... Δεν του έφτανε, ωστόσο, η Βενεζουέλα έπρεπε να διασώσει μια εγκαταλειμμένη εκκλησία που απόμεινε στη Κούβα κι άλλη στη Κολομβία, μέχρι ορφανοτροφείο είχε στα σκαριά. Στο πρόγραμμα. Είχε πολλούς στόχους, είχε πολλά ακόμα να δώσει και τ’ άφησε όλα στα μισά.
Ίσως, από κει πάνω που θα βρίσκεσαι παπα-Μιχάλη, από τις γειτονιές τ’ ουρανού, παρέα με τον Παναγιώτη, να προσπαθείς, ακόμα, να κάνεις το ακατόρθωτο! Να ξέρεις πως θα μας λείψεις. Η έκφραση της βαθιάς θλίψης και οδύνης δεν αρκούν για να αποδώσουν αυτό που αισθάνθηκε ο καθένας μας στο άκουσμα του άδικου θανάτου σου. Σίγουρα μας αφήνεις ένα μεγάλο κενό.
Αντίο σου... Αντίο σας… 

Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στις 3 Μαΐου του 2000 στο ATHENS PHOTO NEWS

EL PADRE MIGUEL SE NOS FUE UN PRIMERO DE MAYO

Hace ya 21 años
La noticia cayó como un rayo dentro de la Comunidad Griega de Valencia. El Padre Miguel había muerto en un accidente automovilístico junto con el cantor de nuestra iglesia, Panagiotis Kardaris. No lo podíamos creer. ¡Ayer habíamos celebrado con él, la Misa de Resurrección!
El padre Miguel Jatzakis había sido enviado por el Arzobispado Ortodoxo del Norte de América para ser nuestro cura, un anhelo de muchos años. Ya tenía entre nosotros dos años y cumplía funciones de apostolado también en Maracay, Barquisimeto, Maracaibo y San Cristóbal. Siempre en vigilia, manejando un pequeño carro para llevar la Santa Misa a todos los griegos de esas comunidades, para que ninguno tuviera quejas de no haber celebrado nuestras grandes festividades religiosas. ¡Un párroco para tantas ciudades venezolanas, en las carreteras venezolanas, largas distancias, muchos kilómetros y horas manejando para cumplir con su sagrada misión! Algo casi imposible de lograr… pero el amor de sus feligreses lo convocaba y lo reconfortaba.
Y en un camino, un Primero de mayo, el Padre Miguel partió a las vecindades celestiales, ese incansable trabajador, junto a su compañero cantor, dejándonos profundamente consternados. Ninguno podía imaginar que algo así sucedería. ¡Un hombre con tantos proyectos y propósitos que incluían la puesta en marcha de las pequeñas iglesias griegas en Cuba y Colombia como también la creación de un orfanato! Siempre nos hará falta su pujante dinamismo y ese ejemplo de lucha por sobrellevar lo difícil, lo inalcanzable.  
En esta Semana Santa Ortodoxa del 2021, donde nuestro Sábado de Gloria es un Primero de Mayo, rendimos homenaje a su vida ejemplar y resucitamos su memoria, no sólo recordando el inmenso vacío que nos dejó, sino también su legado eterno. 

26/04/2021

Πασχαλινές Ευχές! -

Συμπατριώτες μας, εκεί και εδώ,
σας ευχόμαστε
να δεχτείτε μια Ευλογημένη Μεγάλη Εβδομάδα,
όπως την ποθείτε κι όπως την πιστεύετε!
Να γεμίσετε τις ψυχές σας με αγάπη
και να χαρείτε το κάθε «τώρα» που σας χαρίζεται!


Ο Χριστός του Πάθους και της Ανάστασης
να αναθερμαίνει πάντα την Ελπίδα του Μέλλοντος Αιώνος
και να πλημμυρίζει τις καρδιές όλων με τις μοσχοβολιές της Άνοιξης
και τη χαρά της Ελληνικής Λαμπρής!
Κι ακόμη τα όνειρα και οι προσδοκίες σας ν’ αναστηθούν όπως Εκείνος!

 «Έλληνες της Βενεζουέλας - Το Εγχείρημα»

22/04/2021

Μίμης Μακρής

Πολλοί από τους ανθρώπους που πήραν τους δρόμους της ξενιτιάς, κάνανε μεγάλο λάθος στη ζωή τους.  Όμως, σε αρκετούς από αυτούς, το λάθος έγινε επιτυχία και προκοπή, ο χρόνος στην ξενιτιά πέρασε γρήγορα και η επιθυμητή επιστροφή στη πατρίδα τους, έγινε πραγματικότητα. Σε αυτή την κατηγορία ήταν και ο, αείμνηστος πια, Μίμης Μακρής.


Στην Αθήνα, νέος, χαρούμενος και ευγενής, σπούδαζε νομικά στο Πανεπιστήμιο, ήταν άριστος ποδοσφαιριστής του Εθνικού Αστέρα, στη θέση των μέσων παιχτών, ταλαντούχος γραφιάς εύθυμων ιστοριών και σόκιν ανεκδότων. Έγραφε νούμερα για επιθεωρήσεις και γενικά ήταν γνωστός και συμπαθής στους  αθλητικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους. Δεν είχε λόγους σοβαρούς να τα αφήσει όλα αυτά και να αποδημήσει. Από απερισκεψία λοιπόν και τυχοδιωκτισμό, τα παράτησε μια μέρα και πήρε το ρίσκο της  μετανάστευσης στη Βενεζουέλα.
Στο Καράκας ο Μίμης έγινε ο Μιμάκος της συντροφιάς του Γιώργου Σπυρόπουλου, με φίλους τον Πέτρο Ρούσο, Νίκο Θεοδώρου και Γιάννη Βέικο, οι οποίοι καθημερινά γλεντούσαν στο, μεγαλύτερο τότε καμπαρέ του Καράκας, στη Λεωφόρο Ουρδανέτα, «Pasapoga». Ο βιομήχανος, πλούσιος και γαλαντόμος, πλήρωνε πάντοτε το λογαριασμό.
Ο Μίμης Μακρής ήταν ο θεωρητικός αυτής της ομάδας, ο σύμβουλος, ο πρωτεργάτης. Η μόρφωσή του, η εξυπνάδα του και η καλή του συντροφιά τον έκανε να είναι πάντα το πιο αγαπητό πρόσωπο στον ελληνισμό της Βενεζουέλας. Στις δυο κατά καιρούς ελληνικές πολιτικές εφημερίδες που  έβγαλα στο Καράκας, ήταν συνεργάτης μου και έγραφε με πολύ χιούμορ το χρονογράφημα. Είχε μια ειρωνεία, ένα σαρκασμό στο γράψιμό του, που σε έκανε φανατικό αναγνώστη  και θαυμαστή του.
Ο Μίμης Μακρής αφού πέρασε χρόνια ευτυχίας και χαράς στη χώρα του Σιμόν Μπολίβαρ, η νοσταλγία της Ελλάδας τον έκανε να πάρει την απόφαση της επιστροφής.
Γλυκομίλητος, με ταλέντο να αφηγείται ανέκδοτα και εύθυμες ιστορίες, διασκέδαζε με την κιθάρα του και τα τραγούδια του τους ανθρώπους που τον αγαπούσαν και τον εκτιμούσαν. Πέθανε από καρκίνο του αίματος, αφού βασανίστηκε για αρκετό καιρό σε κλινικές και νοσοκομεία.

* Απόσπασμα από το βιβλίο Μετανάστες του Νίκου Παλαμήδη

11/04/2021

Τιμής ένεκεν…

Στην προσπάθεια που κάνουμε σαν «Εγχείρημα» να επαναφέρουμε στην επιφάνεια πρόσωπα, γεγονότα και ντοκουμέντα που έχουν να κάνουν με την ιστορία του ελληνισμού της Βενεζουέλας, δίχως να αφήνουμε «χρέη», αισθάνομαι την υποχρέωση να αποτίνω φόρο τιμής σε δυο κυρίες.

Ο χρόνος κυλάει αμείλικτος, και ενώ περιδιαβαίνω στης μνήμης τις κιτρινισμένες σελίδες, τόσο που γρηγορώ, πριν τις τραβήξει η ζωή στο μετά της, να απλώσω τα αισθήματά μου και να τα κάνω λέξεις ώστε να τις αφήσω άφθαρτες κι ανέπαφες στην οθόνη της μνήμης.

Είχα πάντα σαν αρχή να μην ακυρώνω την ιστορία, και είναι κυρίως η συγκίνηση που νιώθω καθώς προετοιμάζω τις ανάλογες λέξεις για να καταθέσω εδώ, στην ετυμηγορία του χρόνου, δυο λόγια στο όνομα των παιδιών μας, σαν ελάχιστη αντιπροσφορά και ευγνωμοσύνη σ’ εκείνες.

 

Θα ήταν άδικο να μη γίνει μια ιδιαίτερη τιμητική μνεία και στις άλλες δυο κυρίες* που, εκτελώντας χρέη δασκάλων δίχως να είναι, βοήθησαν ανιδιοτελώς, τους μαθητές του Σχολείου της κοινότητάς μας. Κι αυτές είναι η κυρία Αγγελική (Κική) Παρασκευοπούλου και η κυρία Φιλιώ Κρομμύδα.

Η Φιλιώ δίδασκε στα μικρά παιδιά και η Κική στα αμέσως μεγαλύτερα αφήνοντας στην κυρία Ευγενία τα πιο προχωρημένα.

Η Κική, ξέχωρα δίδαξε με ζήλο και παραδοσιακούς χορούς στο τμήμα της Νεολαίας με μεγάλη επιτυχία αφού η χορευτική ομάδα μας έφτασε να συναγωνίζεται σε διάφορα φεστιβάλ του είδους και να κατακτά τρόπαια. Ήταν, επίσης οι συνήθεις πρωταγωνίστριες στις οργανώσεις εορτών και εκδηλώσεων.

Και οι δύο τους υπήρξαν και συνεργάτισσες στην εφημερίδα ΑΝΘΡΩΠΟΙ. Η Κική άρχισε να γράφει από το 2ο φύλλο (Φεβρουάριος 1987) μέχρι το 11ο, και υπέγραφε με το ψευδώνυμο «Η Φωνή». Αξίζει να αναφέρω εδώ ότι τα δύο πρώτα γραφτά της ήταν αφιερώματα σε ειδική στήλη με τον τίτλο «Το πρόσωπο της ημέρας». Στο πρώτο και προς τιμήν της εξήρε το έργο της δασκάλας Ευγενίας Εξαρχέα και το δεύτερο στον νέο τότε Γιάννη Γεωργόπουλο για την προσφορά του στη Νεολαία μας. Γενικά τα άρθρα της είχαν σχέση με κοινωνικά θέματα.


Η Φιλιώ, συνεργάτιδα κι εκείνη, από το 5ο φύλλο (Μάρτιος 1987) μέχρι απίστευτο το 35ο και τελευταίο (Ιούλιος 1988)! Διατηρούσε τη στήλη «Για σας παιδιά» και υπέγραφε με τα αρχικά της Φ.Κ. Τα κείμενά της ήταν θέματα που αφορούσαν κυρίως ιστορία, παραδόσεις, ποιήματα, ανέκδοτα και παιχνίδια για τα μικρά μαθητούδια.

Η προσφορά τους υπήρξε ανεκτίμητη και η συμβολή τους, στην ανάδειξη του σχολείου μας, πρωτίστως και της κοινότητάς μας γενικά, ήταν σημαντική και είμαστε ευγνώμονες, όχι μόνο τα παιδιά αλλά και οι γονείς. Όλοι μας.


Σ.Δ.

Η κυρία Ευγενία Εξαρχέα, έκανε χρέη δασκάλας πάνω από μια δεκαπενταετία, ακούραστη, με ζήλο και με τη θέλησή της επιτελούσε το έργο της, διδάσκοντας στα παιδιά μας τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα. Κι όπως γράψαμε στο ιστορικό της κοινότητας, δυστυχώς δεν μπορέσαμε, παρ’ όλες τις προσπάθειες, να κάνουμε κάτι ώστε το έργο της να αναγνωρισθεί από την ελληνική πολιτεία. Τι κρίμα!

04/04/2021

... Griego ή Heleno - Ρωμιοσύνη ή Ελληνισμός;

21 Νοεμβρίου 1987, εφημερίδα ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Μια στο καρφί και μια στο πέταλο… Του Σ. Δ.

Έγραφα τότε στη στήλη μου, θέλοντας να ξεκαθαρίσω και να επιβεβαιώσω μια προσωπική μου γνώμη που έθεσα στη συζήτηση γύρω από το αν θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τη λέξη griego αντί heleno.
Κι όλο αυτό όταν «έπεσε» η ιδέα αντικατάστασης του ονόματος της κοινότητάς μας από το καθιερωμένο σε άλλο πιο εύχρηστο και πιο απλό. Σ’ αυτή την απλότητα θα έπρεπε να διαλέξουμε αντί «Comunidad Griega del Estado Carabobo» το «Centro Griego» ή «Centro Heleno». 


Το άρθρο
Είπα τότε, πάντα κατά την προσωπική μου γνώμη ότι προτιμώ το Centro Helénico σαν πιο σωστό, γιατί κι εγώ προσπαθώ να αντικατασταθεί το  ή  από το πιο τιμητικό Hellas. Όμως συμφώνησα στο πιο εύκολο και χρησιμοποιήσιμο Centro Griego λόγω προσαρμογής στο εδώ ξένο περιβάλλον που εκτός από λίγους “διαλεχτούς», θα χρειάζεται ξεχωριστή επεξήγηση για τους πολλούς υπόλοιπους. Γι’ αυτό έκλεινα στο να δεχτώ το Centro Griego. Άλλωστε δεν έχουμε όνο εμείς αυτό το πρόβλημα, το έχουν και η Ελβετία (Suiza), η Φιλανδία (Suomi), η Γερμανία (Alemania Deutschland) και δεν ξέρω πόσες άλλες χώρες.
Έχουμε και στη γλώσσα μας παρόμοια διλλήματα, λόγω του πλούτου της. Με την ευκαιρία σας φέρνω ένα παράδειγμα: Γύρω στο 1900 ξεσηκώθηκε μια αντίθεση ανάμεσα στον Κωστή Παλαμά και τον Νίκο Πολίτη, το λαογράφο. Ο Παλαμάς είχε γράψει για τη λέξη «ρωμιοσύνη» ότι είναι ωραία λέξη και πρότεινε να τη βάλουν στη θέση της λέξης «ελληνισμός», αφού η «ρωμιοσύνη» είναι συνδεδεμένη με τη ζωή μας πιο πολύ. Ο Πολίτης έλεγε ότι έχουμε μια παράδοση από την αρχαία Ελλάδα κι ότι η λέξη «ρωμιοσύνη» θυμίζει κουρέλια και σκλαβιά και πρότεινε τον «ελληνισμό». 
Οπωσδήποτε το «ελληνισμός» έχει μια αίγλη και δεν μπορούμε να την αρνηθούμε, αλλά και η «ρωμιοσύνη» είναι συναισθηματικά δεμένη μαζί μας. Όταν λέει ο Ρίτσος: «τη ρωμιοσύνη μην τη κλαις… πετιέται από 'ξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει…». Ε, πώς να το πούμε, αυτό μας ξεσηκώνει πιο πολύ από τον «ελληνισμό». Υπάρχει και μια Τρίτη λέξη κι αυτή έχει υποστηριχτεί από πολλούς, ιδίως δημοτικιστές, όπως ο Κοραής ή ο Κακριδής και αυτή είναι η «γκραικοσύνη» από το «Γραικός».
Πώς να το κάνουμε όμως; Κατά βάθος υποστηρίζω πως όχι μόνο εδώ αλλά παγκόσμια, θα ’λεγα, πρέπει να επιλέξουμε και να καθιερώσουμε διεθνώς το «Hellas». Εδώ χρειάζεται αντίσταση, όχι προσαρμογή. Το ζήτημα είναι δικό μας και αφορά το όνομα που προτιμούμε. Βέβαια οι ξένοι γνωρίζουν καλύτερα το «Greece», «Grecia», «Greek» και δεν μπορούμε να το απαγορεύσουμε και να επιβάλλουμε  το «Hellas», «Hellenic» κ.λπ.
Θα πρέπει η ελληνική Πολιτεία να κάνει την προσπάθεια και σιγά σιγά να το επιβάλλει.
Αυτή, απλά είναι η γνώμη μου κι ευχαριστώ που με διαβάσατε.          Σ. Δ.